Potrzeba kontroli. Wielu odczuwa ją we wszystkich dziedzinach życia, zarówno zawodowo, jak i prywatnie. Ludzie myślą, że kontrola da im poczucie spokoju i stabilizacji, ale jest przeciwnie, ciągła kontrola przynosi przeciążenie i wyczerpanie próbą brania na siebie odpowiedzialności za innych. Dlatego dziś opowiem o tym, jak pozbyć się potrzeby ciągłej kontroli i odzyskać radość oraz spokój ducha.
Kontrola w życiu prywatnym
Współcześni rodzice kontrolują swoje dzieci na wszystkich polach. Kontrola tego, co robi dziecko i z kim, jest zrozumiała, jednak kontrola zadań domowych, kartkówek, ocen, porównywania z innymi dziećmi, jest szkodliwa dla dzieci i dla rodziców również.
Rodzice tracą czas i energię, żeby zapamiętać, że trzeba odrobić zadanie z matematyki i przeczytać lekturę na polski, uczą dzieci skupiania się na ocenach, które są przecież tworem sztucznym i o niczym nie świadczą. W dodatku dziecko poddawane nieustającej kontroli, nie uczy się, że jest odpowiedzialne samo za siebie. Dziecko, dla którego rodzic jest zewnętrzną pamięcią, nie wyrabia sobie nawyku robienia notatek, nie ćwiczy uważności, nie tworzy własnych ścieżek pamięciowych. Nie ma też okazji zrozumieć, że edukacja nie służy temu, żeby zadowolić rodzica i mieć świadectwo z paskiem, ale temu, by móc w realizować swoje marzenia.
Uświadomienie sobie tego powinno ułatwić odpuszczenie nadmiernej kontroli nad dzieckiem.
Pozbycie się chęci kontroli pracowników
Potrzeba kontroli pracowników to również coś wciąż bardzo powszechnego, chociaż ku mojemu wielkiemu zadowoleniu zaczyna zanikać także w Polsce. Praktyka dowodzi, że firmy, w których liderzy motywują i szkolą pracowników, zamiast wydawać im polecenia i kontrolować ich wykonanie, po prostu osiągają lepsze wyniki.
Jeśli zatrudniamy doświadczonych ludzi, specjalistów w swojej dziedzinie, po co ich kontrolować? Czy właściciel firmy, który zatrudnia specjalistę ds. marketingu, lepiej wie, jak prowadzić sobie np. z kampanią na Facebooku? Czy przyjmując grafika, właściciel czy menedżer lepiej od niego zna programy graficzne? Nie. Więc kontrola nie tylko nie ma sensu, ale i demotywuje pracowników, którzy czują, że ktoś im nie ufa lub wręcz podważa ich kompetencje.
Firma idealna
Przykładem firmy, która stawia na zaufanie zamiast kontroli jest energetyczny gigant AES. Jego polityka udowadnia, że brak kontroli możliwy jest nie tylko w małych biznesach. Podstawą funkcjonowania AES jest:
- Zabawa na czele wartości firmy. Nie rozumiana jako nieustająca impreza, a jako przyjazne środowisko pracy, w którym wszyscy są zaangażowani i ponoszą odpowiedzialność za własne decyzje
- Empowerment, brak hierarchii. Każdy pracownik to właściwie mini-dyrektor
Jak odpuścić kontrolę?
Łatwo powiedzieć: odpuść. Skąd jednak bierze się potrzeba kontroli? Często z wcześniejszych rozwiązań. Np. nowy pracownik był kontrolowany i prowadzony za rękę, nauczył się pytać o wszystko. Jego przełożony więc traktuje go jak osobę niesamodzielną przez cały czas, a pracownik traktowany jak niesamodzielny nie może poczuć się samodzielny, więc pyta dalej… Błędne koło. Żeby móc odpuścić kontrolę, należy je przerwać:
- Nie szukać winnych
- Odnaleźć i zrozumieć zależność
- Wprowadzić powolne zmiany
Początki nie są łatwe, przeciwnie: są stresujące i obarczone ryzykiem błędów. Ale warto, bo zdecydowanie podnosi to efektywność i zadowolenie z życia.
Jeśli zainteresował Cię ten temat i chcesz go pogłębić, zapraszam na Spotify, Apple Podcasts oraz Google Podcast do 69. odcinka Szkoły Menedżerów.
Nawiązując do fragmentu, w którym jest mowa o tym, że każdy pracownik Inspire jest dyrektorem generalnym swojego obszaru chciałbym polecić książkę Robina Sharmy „Lider bez tytułu”, która jest o tym jak zostać takim właśnie dyrektorem generalnym nie posiadając formalnie żadnego oficjalnego tytułu.