Sytuacja, w której ktoś zwraca się do drugiej osoby bez szacunku, podważa jej autorytet, lekceważy ją, a jednocześnie nie robi tego wprost, jest zachowaniem pasywno-agresywnym. Jest to rodzaj agresji najtrudniejszy do nazwania, udowodnienia i zarządzania. Dzisiaj opowiem Wam, jak ją rozpoznać, panować nad swoimi reakcjami, kiedy staniecie się jej ofiarami i jak budować zespół, w którym postawa passive-agressiv nie będzie tolerowana.
Definicja postawy pasywno-agresywnej
Wyobraźcie sobie, że ktoś atakuje Was fizycznie. Popycha, szarpie, uderza, wyzywa. Nikt nie miałby wątpliwości, że to agresja i atak, który trzeba powstrzymać. W przypadku pasywnej agresji granice nie są tak wyraźne, działania i słowa nie są kierowane wprost, przeciwnie - pozornie są niewinne.
Osoby stosujące pasywną agresję nie czują się na siłach, by dopuścić do konfrontacji. Nie potrafią dać konstruktywnego feedbacku ani wprost wyrazić swojego niezadowolenia. Są wściekłe, sfrustrowane i w końcu dają upust emocjom, czasem nawet nieświadomie.
Jak rozpoznać zachowanie pasywno-agresywne?
Zachowania passive-agressiv mogą przybierać różne formy:
- Mowa ciała - brak reakcji na czyjeś słowa, brak kontaktu wzrokowego
- Sarkazm, złośliwość
- Krytyka poprzez aluzje
- Zasiewanie wątpliwości i wyrażanie dezaprobaty
- Niemówienie wprost, wymaganie domyślania się, o co chodzi
- Obrażanie się, cisza, brak odpowiedzi, wykluczanie w konwersacji
- Samotowanie, celowe wprowadzanie w błąd
- Tzw. “kropki nienawiści” w korespondencji
- Fałszywa troska
Przykłady pasywno-agresywnych wypowiedzi:
- “Jesteś młody, nic dziwnego, że sobie nie radzisz”
- “Lubię mądrych ludzi, może kiedyś i u nas takich zatrudnią”
- “Naprawdę sądzisz, że to dobry pomysł?”
Jak radzić sobie z pasywno-agresywnym zachowaniem?
Istnieje kilka sposobów na radzenie sobie z pasywną agresją w komunikacji bez odpłacania takim samym zachowaniem:
- Ujawniaj to, co jest ukryte w aluzjach, np.: “Sugerujesz, że nie znam się na swojej pracy”?
- Mów o swoich uczuciach wprost, mów, jak interpretujesz pasywno-agresywne wypowiedzi
- Wprowadź w zespole kulturę produktywnego konfliktu - przedkładaj szczerość nad ugodowość
- Pozwalaj członkom zespołu na sprzeciw i wyrażenie własnego zdania
- Zachęcaj do dzielenia się na forum uwagami, obawami i pomysłami, nie zaś poza spotkaniem, na osobności
- Reaguj na teatralne westchnienia czy przewracanie oczami, pytaj, co się dzieje
Dlaczego to jest ważne?
Bierna agresja to duży problem, nie tylko w kontekście osobistego dyskomfortu. Powoduje też brak zaufania, zakłócenia w komunikacji, długotrwały stres, sabotowanie projektów.
Trzeba też pamiętać, że bierna agresja to forma mobbingu i staffingu, jest więc karalna.
Jeśli chcecie dowiedzieć się więcej na ten temat, zapraszam do Szkoły Menedżerów, gdzie podam Wam przykłady także z własnego życia - zapraszam na Spotify, Apple Podcasts oraz Google Podcasts.
