W każdej organizacji mówi się wiele o wyznaczaniu celów, zarządza się przez cele na wielu poziomach - firmy, zespołu i pojedynczych pracowników. Ale jak właściwie działają cele i jak je wyznaczać?
Po co wyznaczać cele?
Zacznijmy od podstaw - jaki cel ma wyznaczanie celu? Są trzy powody, dla których organizacje podejmują ten krok.
- Cele stymulują do działania.
- Cele pozwalają monitorować pracę.
- Cele pozwalają oceniać pracowników.
Tylko… czy to działa?
Cel a motywowanie do działania
Żeby cel działał motywująco musi być wyznaczony w modelu SMART - tylko wtedy będzie stymulował do pracy, a nie zniechęcał.
S - Specific, cel skonkretyzowany i dobrze opisany, do osiągnięcia w przyszłości a nie natychmiast
M - Measurable, cel mierzalny. Trzeba móc określić, czy został osiągnięty czy nie. Do osiągnięcia celu należy podchodzić zerojedynkowo - tak jak nie da się w 80% dojechać z Krakowa do Warszawy, tak nie da się zrealizować celu w 80%.
A - Achievable, cel osiągalny, możliwy do zrealizowania, ale jednocześnie ambitny.
R - Relevant, cel istotny.
T - Time-bound, cel wyznaczony w określonym czasie.
Cel a monitorowanie pracy
Wyznaczony cel pozwala monitorować w jakiej skali wyznaczona na dany okres praca została wykonana, czy jej wykonanie z roku na rok wzrasta czy maleje. I pięknie to wygląda w teorii, ale realizacja celów nie jest działaniem liniowym. Załóżmy, że pracownik ma na celu zdobycie 10 nowych klientów. Nie oznacza to, że zdobycie pierwszych 5 jest już połową wykonanej pracy, bo może się okazać, że zdobycie kolejnych 5 będzie o wiele trudniejsze i pracochłonne. Dlatego po raz kolejny przestrzegam przed pokusą oceny realizacji celu w procentach, a raczej zachęcam do postrzegania celów jako przewidywania tego, co może się wydarzyć.
Cel a ocena pracownika
Organizacje uwielbiają oceny pracownicze, wydają dosłownie miliony dolarów na odpowiednie wyznaczanie celów i rozliczanie z nich. Ale warto przyjrzeć się temu punktowi nieco bliżej.
Są sprawy na które nie mamy wpływu i takie, na które mamy. Nie mamy wpływu na sukces czy porażkę, ale w 100% mamy wpływ na swoje własne zachowanie. I dlatego zachęcam, żeby oprócz oceny celu skupiać się na jednostce i jej zachowaniu
W jaki sposób wyznaczać i osiągać cele?
Tym sposobem dochodzimy do sedna - jak wyznaczać i osiągać cele? Cele są ważne ze względu na motywację, determinację, szukanie nowych rozwiązań. Ale ponieważ, jak już wspomniałam, mamy wpływ tylko na nasze zachowanie, najważniejsze jest koncentrowanie się na działaniu tu i teraz. Ale czasem trzeba patrzeć też dalekosiężnie i są trzy zasady, które na to pozwalają.
- Wizualizacja celu. Cel jest osiągnięty, jak się z tym czuję? Gdzie jestem? Co myślę, co słyszę wokół siebie?
- Podział celu na podcele i zorientowanie się na najbliższy z nich. Swoje skupienie należ koncentrować na najbliższym kroku, jaki musimy wykonać, a nie na tym, co chcemy osiągnąć za 10 lat. Zdobywane kolejno podcele są bardziej realne, bardziej osiągalne, motywują do kolejnych kroków.
- Skupienie się na zachowaniu, czyli na tym, co jest od nas zależne. Nie wiesz, czy wygrasz bieg, ale skup się na tym, żeby pobiec jak najlepiej. To pozwala napędzać się emocjonalnie na wykonywaniu kolejnych podcelów.
Z tego wszystkiego mogę Wam dać jedną radę: zawsze skupiajcie się na swoim zachowaniu i tym, co możecie zrobić w najbliższym czasie, a dalekosiężny cel niech będzie wizją, którą kiedyś zrealizujecie. A więcej na ten temat dowiecie się w najnowszym odcinku Szkoły Menedżerów na Spotify, Apple Podcasts oraz Google Podcasts. Poznacie też przykład z mojego osobistego życia, a raczej z życia mojej córki, której pomogłam wyznaczyć długoterminowy cel, kiedy miała zaledwie 9 lat.
