Metaprogramy - czym są, jak je stosować i co można dzięki temu zyskać? Dzisiaj słów kilka o kodowaniu własnych komunikatów w taki sposób, by wzbudzić w innych chęć do działania i zmotywować ich do zmiany.
Czym są metaprogramy?
Metaprogramy to filtry, które każdemu z nas zmieniają percepcję, ograniczają do pewnego stopnia widzenie świata, filtrują rzeczywistość. To co jedna osoba postrzega jako szansę, inna może postrzegać jako zagrożenie - dzieje się tak właśnie za sprawą metaprogramów.
W życiu lidera znajomość metaprogramów pracowników jest bardzo istotna. To dzięki niej możemy zrozumieć sposób, w jaki pracownik postrzega świat, zdekodować go, a następnie “zaprogramować”, układając komunikat we właściwy sposób.
Metaprogram “dążenie - unikanie” (“od - do”)
Jest to najważniejszy z metaprogramów pod względem motywacji. Na jednym jego końcu znajdują się osoby o metaprogramie “do”, które motywuje cel, nagroda, które nieustannie szukają szans i okazji. Na drugim końcu znajdują się z kolei osoby, które widzą wokoło głównie problemy, a ich motywacją jest unikanie kar - mataprogram “od”. W Polsce mamy przewagę tych drugich, ludzi, którzy skupiają się głównie na unikaniu problemów.
Osoby z metaprogramem “od” sceptycznie podchodzą do zmian, zawsze badają poziom ryzyka, zaś te z metaprogramem “do” spytają raczej, kiedy zaczynacie. Dlatego w przypadku komunikowania zmian osobom “od” należy zasygnalizować zagrożenie i zaznaczyć, w jaki sposób, go uniknąć. Z kolei osobom “do” należy opowiedzieć o szansach i możliwościach, jakie wynikają ze zmiany.
Metaprogram “konieczność - możliwość” (“procedury - opcje”)
Ten metaprogram również powiązany jest z motywacją. Są osoby, które motywuje konieczność, które motywuje przymus. Są to pracownicy, którzy priorytetyzując zadania wybierają właśnie te, które muszą wynikać. Druga grupa zachowuje się przeciwnie - motywują ją możliwości, nie przymus. Najważniejsze do wykonania są zadania, które dają różnorodne opcje.
Motywując pierwszą grupę pracowników najlepiej więc używać sformułowań typu: “musimy zrobić X, żeby osiągnąć cel”. Motywując drugą grupę należy unikać tych słów, a zamiast tego mówić: “masz szansę osiągnąć cel, jeśli zrobisz X”. Merytorycznie to samo, ale w zupełnie innej formie.
Metaprogram “wewnętrzny autorytet - zewnętrzny autorytet”
Trzeci metaprogram opiera się na podziale ze względu na wewnątrz- lub zewnątrzsterowność. Pierwsza grupa ufa sobie, widzi autorytet w sobie, wierzy w swoje własne decyzje i w swoje kompetencje. Druga grupa przed podjęciem decyzji konsultuje się z innymi, przygląda się efektom, jakie osiągnęli inni w podobnych sytuacjach.
Drugą grupę łatwiej jest pociągnąć za sobą i do czegoś przekonać. Wystarczy podać pozytywny przykład, opowiedzieć historię, podzielić się własnym doświadczeniem. Tak grupa będzie sama szukać wsparcia w swoim liderze. Z pierwszą grupą jest o wiele trudniej, bo przecież oni wszystko wiedzą lepiej… Dobrze jest się w ich przypadku posługiwać tzw. społecznym dowodem słuszności, przykładami z innych firm, podziałać też może prośba o sprawdzenie jakiejś informacji.
Metaprogram “podobieństwa - różnice”
Osoba z metaprogramem “podobieństwa” nawet w nowej dla siebie sytuacji będzie szukać podobieństw do tego, czego już doświadczyła. Z kolei osoba zorientowana na różnice, nawet w sytuacji dobrze znanej znajdzie coś nowego.
Osobę z metaprogramem podobieństwa trudniej przekonać do zmiany, dlatego najlepiej komunikować ją nie używając w ogóle słowa “zmiana”, a szukając jak najwięcej podobieństw pomiędzy aktualną a nową sytuacją np. “będziesz mieć tyle samo zadań, co poprzednio”. I na odwrót postępujemy z osobami, które lubią różnice. Jeśli przez kolejny rok czeka je to samo, warto znaleźć coś, co poszczególne projekty czy zadania od siebie odróżnia.
Po więcej przykładów dotyczących metaprogramów zapraszam tradycyjnie na Spotify oraz Apple Podcasts!
Zapraszam też na warsztaty: Mądrość kobiety w biznesie: jak odkryć swój potencjał i wykorzystać go na swoją korzyść? Odbędą się 29.03.2025. Ofertę możesz sprawdzić tutaj.
