W sprawnie i efektywnie działającym zespole relacje pomiędzy jego członkami są ważniejsze niż jednostkowe doświadczenia i kompetencje.
Badania nad efektywnością zespołu
Według badań Harvard Business School zespoły, w których poczucie bezpieczeństwa plasowało się na wysokim poziomie, osiągały cele o 17% wyższe niż wynosiły założenia. Z kolei według najnowszych badań na ten temat, sukces zespołu zależy głównie od właściwej komunikacji i wspólnego rozwiązywania problemów. Te czynniki są ważniejsze niż twarde kompetencje czy iloraz inteligencji poszczególnych jego członków. W budowaniu samoświadomego zespołu, w którym jednostki pozytywnie na siebie oddziałują, pomocne jest narzędzie zwane Oknem Johari.
Okno Johari
Okno Johari ma postać okna złożonego z 4 części - co ważne, punkt widzenia okna, jest punktem widzenia jednostki będącej członkiem konkretnego zespołu, jest to informacja o nim samym.
- Ćwiartka I to tzw. arena. Dotyczy ona osobowości, odczuć i doświadczeń, które znane są zarówno jednostce, jak i reszcie zespołu.
- Ćwiartka II to tzw. martwe punkty. Są to informacje znane członkom zespołu, ale nieznane jednostce.
- Ćwiartka III to tzw. fasada. Zawiera informacje, które zna jednostka, ale nie znają ich pozostali.
- Ćwiartka IV to tzw. czarna dziura. Są to rzeczy, o których nie wie nikt i nawet jednostka, której dotyczą, nie jest ich świadoma.
Praktyczne zastosowanie Okna Johari
Etap I, Budowanie. Arena zawiera elementy, których wszyscy są świadomi. Jednostka wie, że np. działa chaotycznie, ale reszta zespołu również jest tego świadoma. Jej zachowania są zrozumiałe i akceptowalne. Ten etap polega na budowaniu współpracy i komunikacji. Dobry lider powinien zatem dbać o jak największy rozwój tego obszaru.
Etap II, Burza. W tym etapie zaczynają ujawniać się ukryte wcześniej różnice stylu pracy. W początkowej fazie tego etapu obszar martwych punktów może się powiększać, ponieważ ludziom brak wzajemnego zaufania do tego, by dawać i odbierać feedback.
Etap III, Normowanie. To czas, w którym możemy wyłożyć karty na stół, powiedzieć sobie wprost o wszystkim, co nam przeszkadza. Jeśli lider dobrze poprowadzi poprzednie etapy, w zespole wytworzą się właśnie teraz nowe normy współpracy i komunikacji. Na tym etapie ważna jest szczerość, jeśli nowe normy mają być autentyczne i przyjęte dobrze przez członków zespołu.
Etap IV, Wykonywanie. Dochodzimy do czarnej dziury, nieznanej strefy, która może ukrywać w sobie wielki potencjał. Ważne jest na tym etapie zaangażowanie wszystkich członków zespołu, poprzez stworzenie środowiska sprzyjającego innowacji, próbowaniu nowych rzeczy, sprawdzenia się. W ten sposób odkrywa się drzemiący w ludziach potencjał, o którym oni sami mogą nie mieć pojęcia.
Okno Jonari to narzędzie do szerokiego zastosowania, nie tylko podczas budowy zespołu od zera - bywa pomocne również w diagnozowaniu i naprawianiu dysfunkcji w zespole już istniejącym. Jest to temat bardzo szeroki i szeroko omawiam go w Szkole Menedżerów na Spotify oraz Apple Podcasts.
