Każdy człowiek ma inne kompetencje jeśli chodzi o naukę - jedni wolą zacząć od solidnej instrukcji, a inni wolą zacząć od doświadczenia. Proces uczenia może więc przebiegać na wiele sposobów, dlatego jeśli zajmujecie się rozwojem pracowników warto pogłębić swoją wiedzę na ten temat i przyjrzeć się specyfice kształcenia uczestników szkolenia czy onboardingu.
Proces uczenia z cyklem Kolbe`a
Dorośli ludzie uczą się zgodnie z cyklem Kolbe`a - żeby zdobyć nowe umiejętności muszą przejść go kilka razy. Cykl ten składa się z 4 etapów:
1. Doświadczanie
Ten etap polega na wejściu w nową rolę, zanurzeniu się w nowym doświadczeniu. Nauczanie dorosłych, podobnie jak nauczanie młodszych, może przybierać formę np. odgrywania scenek.
2. Obserwacja
Kolejnym etapem jest obserwacja, która ma formę refleksji nad odbytym wcześniej doświadczeniem poprzez wchodzenia w rolę obserwatora, słuchacza, analiza tego, czego się doświadczyło.
3. Abstrakcyjne uogólnianie
Kolejny krok to etap wyciągnięcia wniosków, tworzenia teorii i koncepcji w oparciu wcześniejsze obserwacje. Na tym etapie powstaje nowa, ustrukturyzowana wiedza.
4. Eksperymentowanie
Kiedy mamy już wiedzę teoretyczną, czas na aktywne eksperymentowanie - czy to działa? Jak działa?
W procesie uczenia zgodnie z cyklem Kolbe`a można zacząć naukę na dowolnym etapie, trzeba jednak przejść niejeden cykl. Np. kiedy człowiek znajdzie się w nowej sytuacji, może wykazać się nową wiedzą, a następnie przeanalizować swoje zachowanie, wyciągnąć wnioski. Dodatkowo każde kolejne doświadczenie daje pole do wykorzystania nowych rozwiązań, powstałych podczas wyciągania wniosków z poprzednich.
Przyjęcie właściwych rozwiązań metodycznych podczas szkolenia
Jeśli prowadzicie szkolenia, to powinny mieć one moduły skonstruowane tak, by proces uczenia nawiązywał do cyklu Kolbe`a i pozwalał uczestnikom na doświadczenie każdego etapu.
Pierwszy etap powinien zawierać elementy stymulacji lub rywalizacji, by uczestnicy mogli poczuć na własnej skórze różne sytuacje związane z ćwiczoną umiejętnością.
Drugi etap to etap m.in. case studies, omawianie ćwiczeń praktycznych i doświadczeń.
Trzeci etap to wyciągnięcie wniosków z doświadczeń.
Czwarty etap cyklu Kolbe`a to dla uczestników szkolenia zaplanowanie konkretnych działań lub testowanie nowej wiedzy w praktyce, może więc odbywać się już poza salą szkoleniową.
Proces uczenia u poszczególnych osób
Jak już wspomniałam na początku, zdolność uczenia u każdego człowieka przejawia się inaczej. Dlatego podczas przygotowywania szkolenia albo wprowadzania nowego pracownika, należy mieć to na uwadze. Poniżej znajdziecie kwestionariusz Kolbe`a, który pomoże Wam w określeniu, jaki styl jest odpowiedni dla poszczególnych osób. W proces uczenia się dorosłych możemy wyróżnić 4 typy osób, z których każda ma swój ulubiony etap w procesie uczenia:
- Uczuciowców, którzy lubią próbować nowych aktywności - dla nich odpowiednie będą wszelkie gry i burze mózgów
- Obserwatorów, którzy wolą słuchać i analizować - dla nich przygotować można case studies, mogą być też widownią przy odgrywanych scenkach
- Osoby lubiące instruktaże i systematyzowanie wiedzy - wykłady, filmy
- Aktywnych, czyli tych, którzy od razu lubią wdrażać nową wiedzę
Żeby uczynić proces dydaktyczny efektywnym warto dostosować program szkolenia do profilu uczestników szkolenia.
Po więcej wiedzy dotyczącej nauczania zapraszam do mojego podcastu na Spotify, Apple Podcasts oraz Google Podcasts, gdzie dokładniej omawiam specyfikę edukacji dorosłych.
Materiały Dodatkowe
Styl uczenia się - kwestionariusz Kolba
Materiały dodatkowe do tego odcinka zawierają kwestionariusz, który pomoże ci określić Twój styl uczenia się. Dzięki tej wiedzy będziesz mógł świadomie zarządzać procesem uczenia się, by osiągać lepsze efekty.
